Opis
Historia i znaczenie
-
Miejscowość Charnowo wzmiankowana jest już w dokumencie z 1310 roku; do 1337 r. wieś należała do rodu Święców, potem przeszła pod zarząd miasta Słupska
-
Pierwszy proboszcz Charnowa pojawia się w źródłach w 1412 r., zaś w latach 1539 i 1566 przeprowadzono wizytacje świątyni
🧱 Architektura zewnętrzna
-
Wieża – zbudowana w XV wieku z cegły na masywnych fundamencie kamiennym – jest najstarszym elementem; planowano ją prawdopodobnie jako punkt orientacyjny dla marynarzy, co potwierdzają stare mapy morskie
-
Zwieńczenie wieży stanowi barokowy, ośmioboczny hełm pokryty gontem; wcześniej (przed 1945) miała chorągiewkę z datą 1739
-
Korpus świątyni pochodzi z XVIII wieku – konstrukcja szachulcowa oraz murowana – wymieniana i powiększana w II połowie XIX wieku. Nakryty jest dachem dwuspadowym
-
Budowla wzniesiona jest na planie krzyża łacińskiego, z zakrystią dobudowaną w jednym ze skrzydeł oraz prostym, ostrołukowym portalem wejściowym we wieży
🌟 Wnętrze i wyposażenie
-
Główne wyposażenie pochodzi z przełomu XVII i XVIII wieku: bogato zdobiony ołtarz, który prezentuje:
-
w predelli – Ostatnią Wieczerzę,
-
w części centralnej – Ukrzyżowanie,
-
w naczółku – Zmartwychwstanie
-
-
Zachowany jest także prospekt organowy, empory i ławy z tego samego okresu, prawdopodobnie wykonane przez lokalnego rzeźbiarza w II poł. XIX w.
-
Najstarsze są stalle z 1625 roku, które zachwycają renesansową formą
🪦 Otoczenie i cmentarz
-
Obok kościoła znajdują się pozostałości po dawnym cmentarzu, m.in. żeliwne ogrodzenie grobu Gustava Rohde (dawniej nauczyciela i kościelnego) oraz żeliwny krzyż z nagrobka Augusta Kocha, burmistrza pobliskiego Gałęzinowa
🏛 Zabytek
-
Kościół figuruje w rejestrze zabytków pod numerem A‑214 od 7 lutego 1961 r.
-
Jest filialnym kościołem parafii Najświętszego Zbawiciela w Ustce, dawniej pełnił funkcję protestanckiego kościoła ﹣ obecnie służy wiernym katolickim
🧭 Podsumowanie
Kościół Znalezienia Krzyża w Charnowie stanowi wyjątkowy przykład wiejskiego dziedzictwa Pomorza. Jego średniowieczna wieża połączona z barokowo-ryglowaną nawą, oryginalne XVII‑XVIII‑wieczne wyposażenie oraz zachowane renesansowe stalle nadają mu niepowtarzalny charakter. Warto go odwiedzić – nie tylko ze względu na wartość artystyczną, ale także impresję, jaką robi w otoczeniu zabudowy wschodniopomorskiej krainy w kratę.
